در دهه‌های گذشته، گفته می‌شد هر فردی که زبان و کامپیوتر بلد نباشد به نوعی بی‌سواد است اما میشل رسنیک، دانشمند مطرح علوم کامپیوتری دانشگاه MIT و مدیر بخش مهدکودک مادام العمر در MIT Media Lab و همچنین خالق زبان برنامه‌نویسی Scratch که مخصوص کودکان هشت سال به بالا است، اعتقاد دارد که:
در قرن بیست و یکم کودکانی که با اصول برنامه‌نویسی آشنا نباشند، بی‌سواد محسوب می‌شوند!
آموزش برنامه نویسی به کودکان در سال 2019 تنها یک مهارت نیست بلکه یکی از الزامات زندگی در عصر دیجیتال است.
استیو جابز می گوید: همه کودکان باید برنامه نویسی بیاموزند.
اگر می‌خواهید نبوغ کودکانتان را نابود کنید، با تلویزیون سرگرمشان کنید و اگر می‌خواهید خلاقیت این نابغه های کوچک را بارور کنید، برنامه نویسی کامپیوتر به آنها بیاموزید.
ضرورت واهمیت آموزش کدنویسی به کودکان
آموزش برنامه‌نویسی به کودکان تنها آموزش یک مهارت ویژه نیست، بلکه مزایای زیادی دارد:
- آموزش زندگی در عصر دیجیتال
- توانایی حل مسأله
- توانایی تفکر منطقی
- رشد خلاقیت
- رشد اعتماد به نفس
- یادگیری سریع‌تر در سنین پایین‌تر
- تقویت قدرت استدلال و تفکر انتقادی
- درک مفاهیم انتزاعی
- آموزش کار گروهی
- آموزش سخت‌کوشی
- آموزش تحلیل و اشکال‌زدایی در مسائل
ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که «فرزندم اصلاً به برنامه‌نویسی علاقه‌ای ندارد، پس چرا باید برنامه‌نویسی یاد بگیرد؟» و یا «فرزند من دوست دارد نقاش شود، چرا باید او را مجبور به یادگیری کدنویسی کنم؟
در پاسخ به این سؤال بایستی گفت همان‌طور که ما با یادگیری اصول نگارش فارسی اصلاً قصد نداریم که نویسنده، شاعر و مؤلف شویم، اما با استفاده از این مهارت می‌توانیم کارهای روزمرهٔ خود را انجام دهیم، با سایرین مکاتبه کنیم و غیره، به همین منوال هم با یادگیری کدنویسی اصلاً قصد نداریم تا همهٔ بچه‌ها را برنامه‌نویس کنیم بلکه این مهارتی است که با استفاده از آن می‌توان خلاقیت بچه‌ها را شکوفا کرد و کودکان باید بدانند چه‌طور این ابزار را با روشی خلاقانه، غیرمعمول و امتحان‌نشده نیز به کار ببرند. در ضمن، همان‌طور که با یادگیری خواندن و درک مطلب ما می‌توانیم چیزهای جدیدی یاد بگیریم و بنویسیم، با یادگیری برنامه‌نویسی نیز می‌توان مسائل جدید را با کدنویسی آموخت. آموزش برنامه‌نویسی به کودکان مزایای زیادی دارا است که در این دوره بیشتر پیرامون آن بحث خواهیم کرد.
روش های جذاب برای آموزش کد نویسی به کودکان
آقای رسنیک با بیش از سی سال تجربه در این حوزه، بر این عقیده استوار است که برای ایجاد یک فضای یادگیری خلاقانه، باید محیطی آموزشی برای کودکان ایجاد کرد که دربرگیرندهٔ پروژه‌های عملی، کار گروهی، بازی و سرگرمی باشد تا هرگونه خستگی و کسالت از فضای آموزشی حذف گردیده و کودکان با شور و شوق دست به یادگیری مسائل جدید بزنند. متودولوژی‌های آموزشی به کار گرفته شده در مورد کودکان حاکی از آنند که بچه‌ها در قالب کارهای گروهی و تیمی، چیزهای جدید را بهتر یاد می‌گیرند و این یادگیری زمانی دوچندان می‌شود که آمیخته با بازی و سرگرمی باشد.
دانشگاه MIT امکانات جذابی را برای آموزش برنامه نویسی به کودکان و نوجوانان در سایت اسکرچ به آدرس https://scratch.mit.edu/ فراهم کرده است. در این سایت کودکان می توانند به شیوه ای جذاب برنامه نویسی را بیاموزند.
ابزارهای در دسترس
معرفی سایر سایت های اموزش برنامه نویسی به کودکان
حرکت های جهانی
برخی از کشورهای تراز اول دنیا بر آن شده‌اند تا آموزش برنامه‌نویسی را همچون دروس ریاضی، علوم و غیره در مدارس به صورت اجباری درآورند که از آن جمله می‌توان به کشور ژاپن اشاره کرد که دولت این کشور تصمیم گرفته تا برای بهبود بخشیدن به خلاقیت و ارتقاء تفکر منطقی در کودکان، آموزش برنامه‌نویسی را در مدارس این کشور اجباری کند به طوری که قرار است این برنامهٔ آموزشی در مدارس ابتدایی از سال ۲۰۲۰ و در مدارس راهنمایی از سال ۲۰۲۱ و در دبیرستان از سال ۲۰۲۲ اجرایی شود.
چشم اندازها در ایران
خیلی دور از ذهن نیست که در آینده‌ای نه چندان دور، برنامه‌نویسی هم به عنوان درسی اجباری در مقاطع ابتدایی مدارس ایران تبدیل شود. اگرچه فضای آموزشی و کسب‌وکار ایران تاحدودی متفاوت از سایر کشورهای دنیا است، اما به نوعی می‌توان کمبود برنامه‌نویسان حرفه‌ای در سال‌های پیش‌رو را در فضای کسب‌وکار ایران و جهان پیش‌بینی کرد. روی هم رفته، به عنوان والدینی دلسوز به اینکه فرزندتان می‌تواند با یک اسمارت‌فون یا تبلت کار کند راضی نباشید؛ امروزه این دیگر کافی نیست و کودکان برای موفقیت باید بیش از این‌ها بدانند و همان‌طور که بزرگ‌تر می‌شوند بیشتر از گذشته خلق و ابداع کنند. از این رو، همچون زبان انگلیسی که امروزه لازم و ضروری است، فراگیری اصول برنامه‌نویسی هم می‌تواند تأثیرات غیرقابل‌انکاری در زندگی کاری و فردی کودکان امروز -و بزرگسالان فردا- داشته باشد.
خدمات رایا شریف در راستای تحقق این هدف
آکادمی رایا شریف در راستای این هدف، برگزاری کلاس‌های آموزشی، سمینارهای آشنایی خانواده ها و تولید محتوای آموزشی مناسب را در مجموعه اهداف خود قرار داده است.